مناجات امیر

مناجات امیر-همراه قلم هوشمند (بدون اینترنت)

مناجات حضرت علی در مسجد کوفه، دعائی منسوب به امام علی (علیه السلام) و از اعمال مسجد کوفه. این مناجات، با ذکر شماری از ویژگی‌های روز قیامت و درخواست رهایی از عذاب این روز آغاز می‌شود و با اشاره به ۲۳ صفت خدا، و طلب رحمت از او پس از ذکر هر صفت پایان می‌یابد. برخی از عالمان شیعه، این مناجات را در باب اعمال مسجد کوفه آورده‌اند. اما سندی برای آن ذکر نکرده‌اند. برخی مدعی‌اند محتوای و سبک آن، با دعاهای رسیده از معصومان هم‌خوانی دارد.

ــــــــــــــــــــــــــــــ

نام‌گذاری:

علمای شیعه این مناجات را در اعمال مسجد کوفه آورده‌ و به حضرت علی (علیه السلام) منسوب کرده‌اند. اما برای آن سندی ذکر نکرده‌اند. برخی مدعی‌اند محتوای و سبک این مناجات، با دعاهایی که از امامان معصوم رسیده، همخوانی و شباهت دارد.

ــــــــــــــــــــــــــــــ

محتوا:

مناجات امام علی در مسجد کوفه دو بخش و ۳۲ فراز دارد. بخش نخست آن با عبارت «اللهم انی اسئلک الامان...» شروع می‌شود. سپس با ذکر تعدادی از ویژگی‌ها و سختی‌های روز قیامت، از خدا رهایی از آنها درخواست می‌شود. البته در این مناجات، نام قیامت به صراحت، نیامده، اما ویژگی‌هایی برای این روز ذکر شده که در قرآن نیز به آنها شاره شده است از جمله:

ـ سودمند نبودن مال و فرزند

ـ پشیمانی خطاکاران

ـ شناخته‌شدن گناه‌کاران با چهره

ـ مجازات نشدن کسی به جای دیگری

ـ مفید نبودن عذرخواهی

ـ گریزان بودن از فرزند، همسر، پدر و مادر

ـ آرزوی گناه‌کاران که ای کاش می‌توانستند فرزند، همسر، برادر و قبیله را فدای خود کنند و از عذاب رهایی یابند.

بخش دوم مناجات با عبارت «مولای یا مولای» آغاز می‌شود. تقریباٌ در آغاز تمام فرازهای این بخش «مولای یا مولای» تکرار شده است پس از هر بار، خدا را با یکی اسما و صفاتش خطاب قرار داده و در برابر هر صفتی به عجر و ناتوانی انسان اشاره شده است. در پایان هر فراز رحمت خدا را درخواست می‌شود.

در این مناجات، خدا با اسما و صفات مولا، مالک، عزیر، خالق، عظیم، قوی، غنی، معطی، حی، باقی، دائم، رازق، جواد، معافی، هادی، کبیر، رحمان، سلطان، دلیل، غفور، غالب، رب و متکبر خطاب شده است. در برابر، انسان با تعابیری همچون عبد، مملوک، ذلیل، مخلوق، حقیر، ضعیف فقیر سائل، میت، فانی، زائل، مرزوق، بخیل، مبتلی، ضال، صغیر، مرحوم، ممتحن، متحیر، مذنب، مغلوب، مربوب و خاشع توصیف شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــــ

مآخذ و شرح:

این مناجات در منابع شیعی، همچون المزار الکبیر ابن مشهدی، المزار شهید اول، البلد الامین، بحارالانوار، زاد المعاد و مفاتیح الجنان آمده است. همچنین کتاب شرحی بر مناجات حضرت امیر (علیه السلام) در مسجد کوفه در شرح آن منتشر شده است.