Murtad

Kutib Oling. Yangi Dastour

Abdelhamid Ismoil

MURTAD

(qissa)

Afandi bozordan qaytib xotiniga :

- Xotin, bugun bozorda hamma hamyonini

yoʻqotdi ! – deb maqtanibdi.

- Siz-chi, siz ? – deb soʻrasa xotini,

- Qiziqmisan, xotine ! Homme birinchi boʻlib

yoʻqotdim-da ! - debdi Afandi...

Latifalardan

MUShKILOTI BUZRUK

Tasnif

Men azaldan ichimda bir kitob tashiyman. Gʻolibo, oʻzbekcharoq qilib yozganda : "bir kitob

yozish ishtiyoqida yuraman" deyishim kerakmidi? Xullasi, bu kitobga bosh qahramon ham

topilgan, qator-qator xodisotu voqeot jambon taraddudda, nafis sanʼatlaru nozik lugʻatlar jambon

shay. Baʼzan bu kitobning u yoki bu parchasini qitiqlagandek, ichimda uygʻotib qoʻyaman :

joyidamikan, tokchada turgan bir dasta piyoladek ozodayu jarangdormi haliyam degandek, va

hatto bir chertib qoʻyaman : tepilib-tepilib pishgan chinnining jiringi quloqlarimni

toʻldiradi: zingʻ-gʻ-gʻ... - ichiga may quymasdan mast boʻlasan kishi...

Bu kitobga koʻmiladigan siru-sinoatlarni ham hozirlab qoʻyibman : shunday bir kitob

boʻlsinki, bola onasining koʻrpa tagidagi choʻpchaklaridan bir choʻchib, bir xoʻrsinib, bir yuragini

toʻldirib, oʻngini tushdan ajratolmagandek, yo-da mana shu chol qingʻir-qiyshiq barmoqlari

ila eski-tuski daftarlarni titkilar ekan, oradan bir parcha xat uning nursiz koʻzi emas,

toʻgʻridan-toʻgʻri halqumga tiqilgan nafasiga yoʻliqqandek...

Bu kitobga terilgan soʻzlarim oldida hozirgi aytilayotganlari naqadar bachkana

ekanligini bilsangiz edi ! Kalimalarning tiniqligiyu, jumlalarning muvozanati boyagi

piyolalarga chizilgan naqshdek bejirim, ashula desam chalgʻiysiz, kuy desam behuda xayolga

ketasiz, qisqasi neki demay tasavvurdan ortiq, bunisini faqat oʻzim bilaman.

Yana bir bor ichimga quloq osaman : turibdi, oʻz joyida muhtasham, faqat bir gʻazalda

aytilmish :

Ul qadi zebo sanam bilmam qachon mehmon boʻlur...

Tarji'i Buzruk

Boshqa kezlari esa oʻzimni oʻrischasiga olib boʻralab soʻkaman : "Chto za chush? Chto za

beliberda?! - deyman. - Bros vsyu etu psevdovostochnuyu trepnyu! Të ved pisatel!

Professionnel! Nado - vozmi i napishi ! Un filet - tak na net i suda net !" Yana oʻzimga oʻzim

tarjima ham qilib qoʻyaman : « Bu ne behudalik ! Bu ne safsata ! Sen bu soxtasharqona bidi-

bidini itqit ! Axir yozuvchisan ! Kasbi koring shu ! Kerakmi yoz, yoʻqsa yoʻqqa jambon ota goʻri qozixonami ?!"

Lekin ich-ichimdan o'zimga o'zim zid chiqaman. Chunki boyagi kitobning boshlangʻich jumlasidan

tortib eng soʻnggi iborasigacha bari koʻnglimga tugilgan-da ! Bu soʻzlarning zoye emasligini

isbotlash uchun tilimga hamono kitobning soʻng gapi ham chiqib keladi :

"Omon omon, begim, husni tasodif deya buni derlar..."